Cyfrol llawn gwybodaeth am hanes cynnar a daeareg, straeon gwerin a diwylliant, diwydiant ac economi cymunedau chwarelyddol tyddynwyr Uwchgwyrfai, sir Gaernarfon, gyda dyfyniadau o lenyddiaeth yn atgyfnerthu'r testun, yn arbennig gwaith Kate Roberts. 24 llun du-a-gwyn a 14 map.