Yn dilyn llwyddiant Mamwlad ar S4C, dyma gyfrol sy'n rhoi golwg fanylach ar rai o'r merched herfeiddiol a beiddgar sy'n cael eu trafod yn y cyfresi. Gan dynnu ar ffynonellau llafar ac ysgrifenedig, cawn bortreadau difyr o'r merched hyn fu mor ddylanwadol yn eu meysydd unigol.